22 kwietnia 2021 roku obchodzimy 51. Światowy Dzień Ziemi. Tegoroczne obchody odbywają się pod hasłem „Przywróć naszą Ziemię”. Dzień Ziemi (znany też jako Światowy Dzień Ziemi lub Międzynarodowy Dzień Ziemi) jest największym na świecie świętem ekologicznym, obchodzonym od 1970 roku przez ponad miliard ludzi z całego globu
W styczniu 1969 roku doszło do największej katastrofy ekologicznej w dziejach Stanów Zjednoczonych. U wybrzeży Santa Barbara do Oceanu Spokojnego wyciekła ropa o objętości 100 tysięcy baryłek. Doprowadziło to do skażenia środowiska i w konsekwencji do śmierci tysięcy przedstawicieli z morskiego świata fauny i flory. Katastrofalne skutki tego wydarzenia bardzo mocno poruszyły amerykańskiego senatora Gaylorda Nelsona i dały początek rozwojowi międzynarodowego ruchu na rzecz edukacji ekologicznej. Senator do współpracy zaprosił jeszcze kongresmena Pete’a McCloskeya oraz wywodzącego się z Harvardu Denisa Hayesa, działacza na rzecz ochrony środowiska. W sumie uzbierało się aż 85 osób zaangażowanych w promowanie tej inicjatywy. Jako pierwszy z ideą Dnia Ziemi wystąpił John McConnell na konferencji UNESCO dotyczącej środowiska naturalnego w 1969 roku. Data wielkiej akcji została wybrana nieprzypadkowo na 22 kwietnia. Tego dnia na całym świecie dzień i noc trwają tyle samo.
Celem święta jest promowanie proekologicznych postaw w społeczeństwie i uświadamianie konieczności wdrażania ich do codziennego życia, propagowanie idei zrównoważonego rozwoju raz budowanie wspólnej odpowiedzialności za Ziemię. Ludzie jednoczą się ze sobą, chcąc ratować planetę. To największe ekologiczne święto obchodzone jest obecnie w prawie 200 krajach. Wiele organizacji ekologicznych, władz miast czy placówek edukacyjnych organizuje wtedy szereg wydarzeń, konferencji, festynów i spotkań.
Czy to ma sens? Oczywiście! Każda zmiana zaczyna się od działania! Jeśli chcesz pomóc w poprawie kondycji naszej planety i środowiska, możesz podjąć różne aktywności – na przykład dołączyć do corocznego, globalnego sprzątania bądź akcji sadzenia drzew. Najważniejsza są: metoda małych kroków, wytrwałość i systematyczność. Przeanalizuj swoje codzienne działania oraz nawyki. Spraw, aby Światowy Dzień Ziemi czcić każdego dnia. Jest to ważne dla naszego wspólnego dobra.
Jak działać na co dzień? Co możesz zmienić już teraz? Oto kilka propozycji:
1. Wprowadź chociaż raz w tygodniu dzień bez samochodu. Korzystaj z innych środków lokomocji – np. rowerów.
2. Segreguj śmieci.
3. Idź na zakupy z własną torbą. Nie korzystaj z toreb foliowych.
4. Kupuj świadomie. Sprawdzaj etykiety.
5. Naprawiaj zamiast wyrzucać.
6. Zastąp chemiczne środki własnoręcznie przygotowanymi produktami. Wystarczy ocet, soda oczyszczona i cytryna.
7. Nie marnuj i nie wyrzucaj jedzenia.
8. Kupuj produkty od lokalnych dostawców i jedz sezonowo.
9. Zmień nawyki jedzeniowe. Ogranicz spożycie mięsa. Według Światowej Organizacji Zdrowia Polacy jedzą dwa razy więcej mięsa niż zalecają dietetycy.
10. Pij wodę z kranu.
11. Szukaj wielorazowych zamienników.
12. Zrezygnuj z jednorazowych, plastikowych naczyń, słomek i sztućców.
CIEKAWOSTKI
1. Każdego roku z okazji Dnia Ziemi Google przygotowuje specjalne grafiki, czyli tzw. Google Doodle. Sprawdź jaką niespodziankę przygotowano na ten rok.
2. Pierwszy Dzień Ziemi obchodzony był 22 kwietnia 1970 roku w Stanach Zjednoczonych. Wówczas ok. 20 milionów ludzi zebrało się na ulicach Ameryki, aby pokojowo zaprotestować przeciwko rewolucji przemysłowej. W rezultacie narodził się ruch ekologiczny.
3. W 30. rocznicę obchodów Międzynarodowego Święta Ziemi ambasadorem akcji został aktor Leonardo DiCaprio.
4. Dzień Ziemi w 2009 roku został oficjalnie nazwany przez Organizację Narodów Zjednoczonych – Międzynarodowym Dniem Matki Ziemi.
5. W Polsce zaczęto obchodzić Dzień Ziemi w 1990 roku. Wraz z nami świętowało wówczas 200 milionów ludzi ze 141 krajów.
6. W 1992 roku w Rio de Janeiro zorganizowano tzw. Szczyt Ziemi. Była to II Konferencja Narodów Zjednoczonych na temat Środowiska i Rozwoju. Podczas niej uchwalono międzynarodowe traktaty w sprawie zmian klimatu – Ramową Konwencję Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (czyli w skrócie UNFCCC), która to po latach doprowadziła do powstania Protokołu z Kioto, a w 2015 roku do podpisania klimatycznego Porozumienia z Paryża. Na Szczycie Ziemi przyjęto także Agendę 21 dotyczącą zrównoważonego rozwoju, Konwencję o zachowaniu różnorodności biologicznej oraz Deklarację dotyczącą środowiska, rozwoju i stanu lasów.
7. W ramach obchodów Dnia Ziemi ludzie na całym świecie wychodzą zwykle ze swoich domów, żeby sprzątać naszą planetę, sadzić drzewa i przywracać Ziemi jej naturalne piękno. W 2012 roku w Chinach przygotowano happening – ponad 100 tysięcy osób jeździło rowerami, aby zmniejszyć emisję CO2 i zaoszczędzać paliwo. W ten sposób chciano zwrócić uwagę na kwestię zanieczyszczenia powietrza. Afganistan to kraj, który zmaga się m.in. z problemem wylesiania na swoim terytorium. W 2011 roku posadzono tam 28 milionów drzew, co przyczyniło się do poprawy jakości powietrza. W Panamie zaś posadzono 100 zagrożonych gatunków storczyków, aby zapobiec ich wyginięciu.
Każdy z nas jest mieszkańcem tej planety i powinien czuć się odpowiedzialny za jej stan!
Z okazji tego wyjątkowego dnia zachęcamy Was do podjęcia wyzwania i wzięcia udziału w domowych ekowarsztatach pokazujących jak ze śmieci zrobić sztukę!
Sztuka jest ważnym narzędziem do uwrażliwiania odbiorców na newralgiczne tematy społeczne, co w konsekwencji staje się katalizatorem zmian. Artyści widzą i czują więcej, mówią to, czego dyplomatom jeszcze nie wypada. Jednym z głośniejszych tematów ostatnich lat jest ekologia i zgubny wpływ nieograniczonej konsumpcji na środowisko. Nie dziwi więc fakt, że upcycling, czyli artystyczne przetwarzanie „śmieci” jest jednym z ważniejszych trendów współczesnej sztuki. Do lamusa odeszły czasy, kiedy materiałem właściwym sztuce były marmur, płótno i farba. Dziś sięga ona po więcej – nawet po śmieci. Każdy z nas może zostać artystą, który na miarę swoich możliwości, stworzy dzieła z czegoś, co z pozoru jest bezużyteczne. Dzięki waszej wyobraźni mogą powstać rzeczy piękne i użyteczne. Każde dzieło może inspirować innych do tworzenia z nietypowych materiałów, być świetną zabawą i zwracać uwagę na istotne problemy współczesnego świata. W ten sposób rzeczy skazane na niebyt zaczynają ukazywać swoją atrakcyjność artystyczną i społeczną.
Zapraszamy do wspólnej zabawy! Zadania zostały przygotowane z myślą o młodszych i starszych dzieciach (do wyboru). Można wykonać je samodzielnie lub skorzystać z pomocy innych osób. Być może zainspirują Was one do kreatywnego spędzenia czasu z rodziną i przyjaciółmi.
Życząc dobrej zabawy zapraszamy do pobrania pliku PDF z zadaniami i inspiracjami EKOWARSZATY
Materiały przygotowała: Dorota Baumgarten-Szczyrska
(Dział Edukacji Muzeum Narodowego w Szczecinie)