Państwowe Muzeum Schwerin / Ludwigslust / Güstrow, mające siedzibę w czterech miejscach, związanych historycznie z władcami wielkiego księstwa Meklemburgii, poprzez swe cenne zbiory sztuki
oraz działalność naukową i wystawienniczą, stanowi nie tylko interesujące zwierciadło ponadtysiącletniej historii sąsiadującego z Pomorzem regionu,ale także fundament tożsamości kulturowej dzisiejszego kraju związkowego Meklemburgia-Pomorze Przednie. W otwartym w 1882 roku, prekursorskim pod względem rozwiązań technicznych gmachu muzeum w Schwerinie udostępnione zostały publicznie zbiory książęce. Do dziś, w prawie niezmienionym budynku, zgodnie współegzystują pod jednym dachem dzieła sztuki dawnej i nowoczesnej, zbiory sztuki użytkowej oraz zabytki archeologiczne. Nieopodal Galerii Starych i Nowych Mistrzów oraz Starego Ogrodu znajduje się dawna rezydencja władców wielkiego księstwa Meklemburgii i Schwerina, współcześnie zaś siedziba parlamentu krajowego. Zamek, będący przykładem dziewiętnastowiecznego romantycznego historyzmu, wraz z otaczającym parkiem i jeziorem stanowi pełne uroku unikatowe założenie rezydencjonalne. Pozostałe dwie siedziby muzeum są zlokalizowane poza Schwerinem. W Ludwigslust mieści się imponujący swym rozmachem barokowy pałac otoczony największym w północnych Niemczech parkiem krajobrazowym w stylu angielskim. W Güstrow zaś znajduje się zbudowany w drugiej połowie XVI wieku, inspirowany włoską architekturą, późnorenensansowy zamek, rezydencja księcia Ulryka, współcześnie bardziej kojarzony z postacią Albrechta Euzebiusza von Wallensteina, słynnego polityka i wodza wojny trzydziestoletniej.
O ogólnoniemieckiej randze i międzynarodowym znaczeniu muzeum w Schwerinie decyduje przede wszystkim nowożytna kolekcja malarstwa niderlandzkiego, holenderskiego i flamandzkiego. Gościnne przestrzenie ekspozycyjne Muzeum Narodowego w Szczecinie w gmachu przy Wałach Chrobrego wypełni zestaw 120 dzieł, stanowiących cześć najnowszych zbiorów Państwowego Muzeum w Schwerinie, a pochodzących z przekazanej w darze w 2013 roku kolekcji Christopha Müllera. Christoph Müller – dziennikarz, felietonista i wydawca związany z zachodnioniemieckim dziennikiem „Tagesspiegel” oraz jedną z najbardziej zaangażowanych politycznie niemieckich gazet lokalnych „Schwäbisches Tagblatt” – zainteresował się sztuką dawnych mistrzów w 1986 roku. Po upływie dwóch dekad jego kolekcja stała się jednym z najważniejszych prywatnych zbiorów w Niemczech. W 2007 roku 130 grafik i 235 rysunków trafiło do berlińskiego Gabinetu Rycin Państwowych Muzeów Sztuki Fundacji Pruskiego Dziedzictwa Kulturowego. W 2012 roku kolekcjoner przekazał z kolei 100 grafik kolońskiemu Wallraf-Richartz-Museum, a rok później najważniejsza część kolekcji, ponad 150 obrazów, została ofiarowana Państwowemu Muzeum w Schwerinie.
Prezentowana w Szczecinie, w swej lwiej części kolekcja Christopha Müllera, określana jako największy przekaz sztuki dawnej w powojennych Niemczech stwarza sposobność zapoznania się z niezwykłym przemysłem artystycznym szesnastowiecznych Niderlandów oraz siedemnastowiecznych Holandii i Flandrii. Rola obrazu w życiu codziennym społeczności tego kręgu kulturowego jest nieporównywalna z żadnym innym społeczeństwem w Europie – zarówno pod względem liczby i popularności dzieł, jak i ich innowacyjności technologicznej oraz tematycznej. Ten swoisty „głód obrazów” zrodził lub dynamicznie i oryginalnie rozwinął podstawowe gatunki malarskie: storię, portret, pejzaż (w tym charakterystyczny typ krajobrazu morskiego, czyli marinę), scenę rodzajową i martwą naturę. Jednocześnie prezentowane obrazy składają się na interesującą i reprezentatywną panoramę nie tylko problemów artystyczno-stylistycznych epoki, ale także zagadnień wyrażających zarówno etos mieszczańskiego życia Holendrów, protestanckiego życia domowego i rodzinnego, z jego cnotami skromności, powściągliwości, pracowitości, skrzętności, jak i flamandzkich dekoracyjności oraz przepychu. Każdy z sześciu działów wystawy reprezentować będą w Szczecinie znaczące nazwiska między innymi takich twórców, jak: Hans von Aachen, Hendrick van Balen, Richard Brakenburgh, Jan Brueghel Starszy, Edward Collier, Gillis van Coninxloo, Benjamin Cuyp, Dirck van Dalen, Karel Dujardin, Frans Francken II, Reynier de la Haye, Johannes Davidsz Mijtens, Nicolaes Cornelisz. Moeyaert, Gillis Mostaert, Pieter Neeffs Młodszy, Jan Porcellis, Paulus Pietersz. Potter, Hendrik van Steenwijck Starszy, Michael Sweerts, Gililis van Valckenborch i Hendrick Cornelisz van Vliet oraz Isaac Adamsz. Willaerts.
Wystawie towarzyszy dwujęzyczny, polsko-niemiecki, obszerny, bogato ilustrowany katalog, który nie tylko dokumentuje prezentowane w Szczecinie dzieła, ale także stanowi swoisty przewodnik po historii i kolekcji Państwowego Muzeum w Schwerinie.
Realizacja przedsięwzięcia, opartego na ścisłej współpracy naukowej i organizacyjnej dwu muzeów ze stolic sąsiadujących ze sobą regionów Europy – kraju związkowego Meklemburgii-Pomorza Przedniego oraz województwa zachodniopomorskiego – nabiera szerszego wymiaru europejskiego, bowiem ów polsko-niemiecki dialog dokonuje się za pośrednictwem sztuki holenderskiej i flamandzkiej złotego wieku.
Wystawa prezentująca cenne zasoby sztuki niderlandzkiej, holenderskiej i flamandzkiej Państwowego Muzeum w Schwrinie, pochodzące z kolekcji Christopha Müllera, to pierwszy etap współpracy z Muzeum Narodowym w Szczecinie. W 2016 roku planowana jest prezentacja wyjątkowego skarbu Muzeum Narodowego w Szczecinie – kolekcji rysunków Tiepolów, rodziny wybitnych włoskich artystów doby baroku w stolicy Meklemburgii-Pomorza Przedniego. W perspektywie 2017 roku rozważana jest prezentacja w Szczecinie kolekcji prac Marcela Duchampa, przechowywanej w Schwerinie.
miejsce: Muzeum Narodowe w Szczecinie, ul. Wały Chrobrego 3
czas trwania: 25 listopada 2015 – 10 kwietnia 2016
otwarcie wystawy: 25 listopada 2015 (środa), godz. 18.00
kuratorzy: dr Gero Seelig, dr Dariusz Kacprzak
organizatorzy: Staatliches Museum Schwerin / Ludwigslust / Güstrow, Muzeum Narodowe w Szczecinie
patronat honorowy:
Rolf Nikel, Ambasador Republiki Federalnej Niemiec w Rzeczypospolitej Polskiej
Paul Bekkers, Ambasador Królestwa Niderlandów w Rzeczypospolitej Polskiej
Erwin Sellering, Premier Kraju Związkowego Meklemburgia-Pomorze Przednie
Olgierd Geblewicz, Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego
CODART – International Council for Curators of Dutch and Flemish Art