Mozaika ZPO "Odra" po konserwacji!

Mozaika ze znakiem Zakładów Przemysłu Odzieżowego „Odra” po pracach konserwatorskich wróciła na wystawę w Ratuszu Staromiejskim.

Obiekt można oglądać w Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Historii Szczecin (ul. Księcia Mściwoja II) na wystawie stałej „Hans Stettiner i Jan Szczeciński. Życie codzienne w Szczecinie w XX wieku”.

Prace konserwatorskie prowadzone były przez Julię Soroko oraz Annę Szczucińską w Pracowni Konserwacji Ceramiki Szkła i Kamienia Działu Konserwacji Zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie. W pierwszej kolejności wykonano dokumentację fotograficzną stanu zachowania obiektu, następnie usunięto luźne zabrudzenia i stare powłoki zabezpieczające powierzchnię szkliwionej ceramiki oraz oczyszczono lico mozaiki. Po zabiegu oczyszczania wykonano iniekcję rys i spękań oraz wypełniono ubytki szkliwa i fug. Wybrane, zmatowione partie zabezpieczono cienką warstwą żywicy.

 

Mozaika z Zakładów Przemysłu Odzieżowego Odra

W 1912 roku w Szczecinie przy ówczesnym Paradeplatz 38 (obecnie ul. Niepodległości 38) wybudowano fabrykę odzieży męskiej Feldberg, której produkty sprzedawano m. in. w Berlinie. Budynek zakładu został zbombardowany podczas alianckich nalotów w czasie II wojny światowej. Przez dwadzieścia lat jego ruiny wciąż stały w centrum miasta i dopiero na początku lat 60. XX wieku podjęto decyzję o odbudowie. W odrestaurowanej w nowym kształcie architektonicznym budowli miała się mieścić, jak przed wojną, fabryka odzieży.

24 lipca 1964 roku swą działalność rozpoczęły Zakłady Przemysłu Odzieżowego Odra. Nazwę fabryki wymyślił jej pierwszy dyrektor Józef Kubiszyn, który po latach wspominał: „Nazwa była krótka, łatwa do zapamiętania, i co najważniejsze, związana ze Szczecinem”. Przed wejściem do siedziby umieszczono mozaikę, przedstawiającą zarys granatowej postaci na złotym tle, wykonaną z płytek cementowych pokrytych glazurą. Autorem projektu był Jan Zdarewicz (1929-2021), szczeciński artysta plastyk, były pracownik Muzeum Narodowego w Szczecinie.

Motyw graficzny przedstawiony na mozaice bardzo szybko zaczął pełnić rolę logo firmy. Zakład zdobił nim guziki, a także kieszenie swych wyrobów, spośród których prym wiodły spodnie i wdzianka z teksasu, czyli polskiej tkaniny zwanej arizoną, będącej połączeniem bawełny z włóknem sztucznym. Ogromnym powodzeniem cieszyły się również dżinsy marmurki, które uszyte były z powycieranej, wybielonej tkaniny. Stanowiły one jeden z najważniejszych towarów eksportowych zakładu. Kolekcje Odry były unikatowe na polskim rynku odzieżowym. Pod sklepami ustawiały się długie kolejki, niekiedy nawet z zapisami na zeszyt. Wyroby szczecińskiego zakładu otrzymywały nagrody na wielu targach mody.

Na początku lat dziewięćdziesiątych liczba zamówień stopniowo zaczęła spadać. Otwarcie rynku na towary zagraniczne, a także złe decyzje handlowe spowodowały, iż Zakłady Przemysłu Odzieżowego Odra podupadły i nie powróciły już do swej dawnej świetności. Ubrania tej marki zostały wyparte przez tańszy odpowiednik z Chin czy Turcji. W 2008 roku zapadła decyzja o zburzeniu budynku Odry, aby w jego miejsce postawić centrum handlowe Kaskada. Ekipa wykonująca rozbiórkę zastanawiała się, czy nie pozostawić mozaiki w ścianie budynku, jednak ze względu na jej zły stan techniczny zdecydowano się ją wyciąć, a następnie przekazać do Muzeum Narodowego w Szczecinie. Po renowacji mozaika została włączona do wystawy Hans Stettiner i Jan Szczeciński. Życie codzienne w Szczecinie w XX wieku.

 

4 copy copy copy copy copy copy

 

3 copy copy copy copy copy copy copy