Zapraszamy dzieci, które chcą zacząć swoją przygodę ze sztuką i rozwijać zdolności plastyczne, do udziału w warsztatach muzealnych zatytułowanych INSPIRACJE I KREACJE ‒ SZTUKA W SIECI DLA DZIECI.
Zanim odwiedzicie muzeum i obejrzycie wystawę malarstwa, już teraz możecie wziąć udział w zabawie ze sztuką w sieci. Przedstawimy Wam niezwykłych artystów oraz ich obrazy z kolekcji Muzeum Narodowego w Szczecinie. Cyklicznie udostępniane zadania to zachęta do tworzenia, nauki rysowania i malowania, a także zdobycia wiedzy z historii sztuki. Przy każdym omawianym dziele znajdują się ćwiczenia plastyczne, a także ciekawostki dotyczące autora oraz słowniczek z zagadnieniami związanymi ze sztuką.
Prace wykonane w ramach zadania „Do dzieła”, nawiązujące do wybranego obrazu z kolekcji muzeum, zostaną opublikowane na muzealnym profilu na Facebooku oraz na stronie muzeum w zakładce „Edukacja”.
Jeśli chcesz pokazać swoją pracę plastyczną w sieci na fanpage’u muzeum, wykonaj jej zdjęcie i prześlij pod adres e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. wraz z podpisaną przez Opiekuna zgodą na publikację oraz klauzulą informacyjną (do pobrania w załączniku). W mailu wpisz tytuł obrazu, do którego nawiązujesz.
ZACZYNAMY!
Artysta: Wojciech Gerson (1831–1901)
Tytuł obrazu: Dzieci góralskie. Przysięga na szarotkę
Data powstania: 1867 rok
Technika: olej, płótno
Wymiary: 137 × 101 cm
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Wojciech Gerson był wybitnym polskim malarzem, rysownikiem, ilustratorem i pedagogiem. Urodził się 1 lipca 1831 roku w Warszawie, zmarł 25 lutego 1901 roku tamże. W Warszawskiej Klasie (Szkole) Rysunkowej, w której był profesorem, wykształcił całą plejadę wspaniałych artystów, m.in.: Józefa Chełmońskiego, Józefa Pankiewicza, Jana Stanisławskiego, Leona Wyczółkowskiego. Artysta malował obrazy o tematyce historycznej, religijnej, pejzaże oraz portrety. Brał udział w wielu wystawach krajowych i zagranicznych. Interesował się też kulturą ludową. Szczególnie lubił malować Tatry – skały, głazy, masywy górskie. Wędrując po najwyższych szczytach, Gerson wykonywał liczne szkice i niewielkie studia górskiej natury. Podróżował po Małopolsce, Podhalu i Tatrach, gdzie uważnie obserwował otaczającą go rzeczywistość, a następnie tworzył niezwykłe dzieła w swoim atelier.
Wiele interesujących motywów i detali podhalańskich można dostrzec między innym na obrazie zatytułowanym „Dzieci góralskie. Przysięga na szarotkę”.
Widzimy tam postacie siedzące przy głazach – chłopca i dziewczynę. Chłopiec, ubrany w strój góralski, składa przysięgę, kierując wzrok ku dziewczynie. Uwagę widza przyciągają jego złożone dłonie.
Teraz przyjrzyjcie się dziewczynie z obrazu, która patrzy na chłopca ze spokojem, a w prawej dłoni trzyma niezwykłą roślinę: szarotkę – symbol niewinności. Cała scena została namalowana na tle górskiego pejzażu.
Artysta posługuje się światłocieniem, techniką polegającą na różnicowaniu natężenia światła.
W zależności od miejsca, skąd pada światło, część elementów na obrazie jest oświetlona, bardzo wyraźna, natomiast część– zacieniona.
W dziele „Dzieci góralskie. Przysięga na szarotkę” niektóre szczyty gór zostały namalowane za mgłą, widać także zachmurzone niebo. Niezwykle piękne oświetlone są skały i obłoki, które świadczą o doskonałej obserwacji natury przez malarza.
ZADANIE PLASTYCZNE ‒ OBSERWUJEMY I RYSUJEMY
Wśród naczyń znajdujących się na obrazie rozpoznajemy między innymi czerpaki (cerpoki), czyli drewniane kubki ze zdobionym uchwytem, służące pasterzom owiec do picia serwatki z mleka owczego.
Służyły także jako miara sera przy wyrobie oszczypków (oscypków). Podhalańskie czerpaki posiadały z reguły kształt odwróconego ściętego stożka i były wykonywane z drewna jaworowego. Wystające ponad krawędź naczynia uchwyty zdobione były ornamentem rzeźbiarskim o wspaniałych motywach. Miały one różnorakie zakończenia, na przykład w kształcie kapliczki, profilu łba końskiego, koguciej głowy z grzebieniem, sylwetki niedźwiedzia, psa, postaci gada, tj. węża z koroną na głowie, z wyłupiastymi oczami i otwartą paszczą, występującego w legendach góralskich. Najliczniejsze jednak były czerpaki z uchwytem zakończonym ślimacznicą przypominającą baranie rogi. Na obrazie został namalowany także cebrzyk, czyli naczynie do noszenia wody. Wykonane było z drewnianych klepek z obręczami, najczęściej zrobionymi z leszczyny.
Przyjrzyj się, jak malarz namalował te przedmioty na omawianym obrazie, a następnie przygotuj ołówek, kartki papieru i spróbuj wykonać rysunek, tzw. „szkic” wybranych przedmiotów.
Odszukaj także w książkach lub w internecie informacji i zdjęć dotyczących kultury ludowej Podhala.
ZADANIE PLASTYCZNE ‒ KOLOROWA PALETA
Kolejne zadanie przed Tobą! Jest związane z mieszaniem barw.
Jakimi kolorami artysta namalował góry oraz chmury?
Nazwij te kolory i wypełnij paletę poszczególnymi barwami. Możesz użyć do tego dowolnych farb: akrylowych, plakatowych, akwarelowych.
ZADANIE PLASTYCZNE ‒ DO DZIEŁA
Szarotka jest niezwykłą tatrzańską rośliną. Niska, cała pokryta gęstą, filcowatą powłoką (tzw. kutnerem), która chroni roślinę zarówno przed zimnem, jak i zbyt dużym parowaniem i silnym promieniowaniem słonecznym. Na wyprostowanej łodyżce widnieją żółte rurkowate kwiatuszki, otoczone omszonymi szarobiałymi listkami, przypominającymi gwiazdkowate kwiaty. Kwiat pojawia się na przełomie lipca i sierpnia. Delikatna bylina preferuje surowe warunki, panujące w Tatrach. Rośnie w szczelinach skalnych i na skalnych półkach.
Na terenie Polski oraz w Szwajcarii, Rumunii, Słowenii i Słowacji, gatunek ten (szarotka alpejska) jest objęty ścisłą ochroną gatunkową.
A teraz przyjrzyj się, jak na obrazie „Dzieci góralskie. Przysięga na szarotkę” została namalowana ta niezwykła roślina. Odszukaj również w atlasie roślin lub na fotografiach w przewodnikach przyrodniczych po Tatrach Polskich, jak dokładnie wyglądają jej łodyga, liście, kwiaty, a następnie ołówkiem wykonaj kilka szkiców. Wybierz najlepszy rysunek, na podstawie którego będziesz komponować swój obraz. Szarotkę namaluj dowolnymi farbami np.: akrylowymi, akwarelowymi lub plakatowymi, na kartonie lub płótnie.
Wybraną pracę sfotografuj i prześlij ją wraz z podpisanymi załącznikami (do pobrania poniżej) pod adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
CIEKAWOSTKI
Wojciech Gerson był także tłumaczem. Przetłumaczył na język polski „Traktat o malarstwie” z 1651 roku włoskiego artysty Leonarda da Vinci – rzeźbiarza, architekta, a także odkrywcy, matematyka, wynalazcy, geologa, filozofa, muzyka, pisarza.
Gerson interesował się także teatrem, projektował kostiumy sceniczne oraz dekoracje ścienne dla gmachów teatralnych.
ZAPAMIĘTAJ TERMINY I POJĘCIA
• światłocień,
• dzieło sztuki,
• ornament rzeźbiarski,
• atelier,
• szkic.
KLAUZULA INFORMACYJNA (DANE OSOBOWE)
Materiały opracowała Agata Kamińska (Dział Edukacji MNS)