INT-09-0003 realizowany w ramach Programu Operacyjnego Celu 3 Europejska Współpraca Terytorialna – Współpraca Transgraniczna Krajów Meklemburgia-Pomorze Przednie / Brandenburgia i Rzeczpospolitej Polskiej (Województwo Zachodniopomorskie) 2007–2013
Nazwa projektu
Razem jesteśmy silni – centralne muzea pomorskie wspólnie tworzą nowoczesne wystawy stałe promujące historię i kulturę Pomorza
Partner wiodący
Muzeum Narodowe w Szczecinie, ulica Staromłyńska 27, 70-561 Szczecin, Polska
Partner
Pommersches Landesmuseum, Rakower Straße 9, 7489 Greifswald, Niemcy
Finansowanie
Projekt otrzymał dofinansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, z Programu Operacyjnego Celu 3 Europejska Współpraca Terytorialna – Współpraca Transgraniczna Krajów Meklemburgia-Pomorze Przednie / Brandenburgia i Rzeczpospolitej Polskiej (Województwo Zachodniopomorskie) 2007–2013 (INTERREG IV A).
Budżet projektu
609 973,23 € – kwota dofinansowania z EFRR 518 477,25 €
Partner wiodący: 392 761,48 € – kwota dofinansowania z EFRR 332 478,91 €
Partner: 217 211,75 € – kwota dofinansowania z EFRR 184 629,99 €
Okres realizacji
Projekt jest realizowany w latach 2009–2012.
Opis całości projektu
Dwie główne instytucje muzealne polskiego i niemieckiego Pomorza – Muzeum Narodowe w Szczecinie i Pomorskie Muzeum Krajowe w Greifswaldzie – od wielu lat współpracują na zasadach partnerstwa. Punktem ciężkości były dotąd wystawy czasowe, konferencje naukowe, projekty edukacyjne dla młodzieży oraz wspólna obecność w Internecie (wspólny portal internetowy Muzea Pomorskie). Obecnie oba muzea postanowiły przenieść współpracę na wyższy poziom, wiążąc się silniej w obszarze wystaw stałych dotyczących historii i sztuki regionu. Projekt Razem jesteśmy silni jest pierwszą inicjatywą mającą na celu wspólne tworzenie stałych ekspozycji poświęconych regionowi. Wystawy realizowane przez oba muzea będą się w dużym stopniu uzupełniać, tworząc w ten sposób podstawy transgranicznego dialogu. Zaletą projektu jest wykorzystanie szczególnej sytuacji obu muzeów, a mianowicie komplementarności ich zbiorów (mających wspólną genezę) oraz podobnego przedmiotu zainteresowania, jakim jest historia i sztuka historycznego i współczesnego Pomorza.
Projekt obejmuje szereg działań zmierzających do popularyzacji dziedzictwa kulturowego Pomorza wśród mieszkańców regionu. W jego ramach powstaną dwie wystawy: Złoty wiek Pomorza. Sztuka na dworze książąt pomorskich w XVI i XVII wieku (Szczecin) oraz Historia Pomorza XVII–XIX wieku (Greifswald), a także towarzyszące im publikacje, jak również system audioprzewodników. Muzea będą współpracować przy realizacji projektu poprzez konsultacje i pomoc w badaniach, a także przejmą część zadań partnera przy realizacji jego zadań. Efektem współpracy będzie też wydanie wspólnego albumu promującego dziedzictwo kulturowe Pomorza. Realizacja projektu pozwala na promocję regionu zarówno na jego obszarze, jak i poza jego granicami, ponieważ wystawy w Szczecinie i Greifswaldzie prezentują znane na świecie, cenne dzieła sztuki oraz dotyczą przełomowego okresu historii Pomorza, ważnego z punktu widzenia historii powszechnej.
Cele projektu
Projekt Razem jesteśmy silni realizowany przez dwa centralne muzea pomorskie ma się przyczynić się do intensyfikacji kontaktów i współpracy transgranicznej w dziedzinie kultury. Jednym z najważniejszych celów projektu jest zwiększenie wśród mieszkańców Pomorza wiedzy o wspólnym dziedzictwie kulturowym, co przyczyniać się powinno do budowania i cementowania świadomości regionalnej o wymiarze transgranicznym, a przez to do procesu integracji pogranicza. Wielojęzyczne prezentacje i publikacje pomogą w przezwyciężaniu barier językowych, a nowoczesne wyposażenie wnętrz muzealnych wpłynie na wyraźną poprawę stanu infrastruktury najważniejszych instytucji kulturalnych regionu. Równocześnie światowa ranga prezentowanych zbiorów i omawianej tematyki pozwala na budowanie wizerunku Pomorza poza jego granicami jako regionu, w którym poprzez wspólną refleksję nad historią i wspólną ochronę dziedzictwa przeszłości tworzy się podstawy transgranicznego dialogu.
Działania w ramach polskiej części projektu
Kolekcja dzieł sztuki Muzeum Narodowego w Szczecinie związanych z książętami pomorskimi należy do najcenniejszych zbiorów w regionie, ale ma też ważne znaczenie ponadregionalne. Niestety, z powodów finansowych dzieła te prezentowane były na bardzo przestarzałej i przez to nieatrakcyjnej wystawie, w ciasnych wnętrzach nie odpowiadających obecnym standardom konserwatorskim i wystawienniczym. Jednym z celów projektu jest zapewnienie cennym dla wspólnego dziedzictwa kulturowego Pomorza dziełom właściwych warunków eksponowania, a także ich udostępnienie w atrakcyjnej dla współczesnego widza formie.
Aby zapewnić zbiorom właściwe warunki ekspozycji planowana jest przebudowa infrastruktury sal wystawienniczych i dostosowanie jej do prezentowania cennych zabytków o dużych wymaganiach konserwatorskich. Wiąże się to m.in. z wymianą okien na nowoczesne, z filtrami IR i UV, czy wymianą starego oświetlenia na oświetlenie dostosowane do zaleceń konserwatorskich i uwzględniające różnorodność pokazywanych na wystawie obiektów. Jedną z ważniejszych inwestycji jest zakup nowoczesnych, specjalistycznych gablot. Aby zapewnić wszystkim zabytkom odpowiednie, bezpieczne warunki eksponowania konieczne jest też wyposażenie sal w nawilżacze i czujniki wilgotności i temperatury oraz zamontowanie systemu zabezpieczeń stosowanych w nowoczesnym muzealnictwie. W ramach projektu przewidziano również środki na niezbędne zabiegi konserwatorskie i odpowiednie przygotowanie obiektów do wystawy.
W projekcie szczególny nacisk położono na edukacyjne i popularyzatorskie aspekty tworzonych wystaw. Do najważniejszych działań w tym zakresie należy stosowanie nowoczesnych rozwiązań komunikacyjnych (audioprzewodniki, kioski multimedialne). Ze względu na duże zainteresowanie tą tematyką turystów i gości odwiedzających nasz region konieczne jest wprowadzenie do ścieżki audioprzewodnika oprócz niemieckiej i polskiej wersji językowej, także wersji angielskiej. W ramach programu edukacyjnego opracowane zostaną również zeszyty edukacyjne dla różnych grup wiekowych, a także gry i zabawy dla młodych widzów.
Planowane jest stworzenie różnorodnej oferty publikacji związanych z projektem. Wydane zostaną m.in. przewodnik i katalog do wystawy stałej Złoty wiek Pomorza. Sztuka na dworze książąt pomorskich w XVI i XVII wieku oraz promująca projekt wspólna publikacja albumowa poświęcona sztuce Pomorza XVI–XIX wieku. Publikacje te służyć będą upowszechnianiu wiedzy o kulturze i historii Pomorza w różnych kręgach odbiorców, zarówno dzięki popularnym (przewodnik, album), jak i naukowym wydaniom.
Zespół kierujący projektem
Kierownikiem całości projektu jest dr Rafał Makała z Muzeum Narodowego w Szczecinie. Szefem niemieckiej części projektu jest dr Uwe Schroeder, dyrektor Pomorskiego Muzeum Krajowego (Pommersches Landesmuseum) w Greifswaldzie, natomiast polskiej części projektu – Monika Frankowska-Makała, kierownik Działu Sztuki Dawnej w Muzeum Narodowym w Szczecinie.
