Kolekcja antyczna
Tradycja szczecińskiej kolekcji antycznej sięga schyłku XIX wieku. Inicjatorem jej utworzenia był Heinrich Dohrn (1838–1913), przedsiębiorca, wybitny przyrodnik, a także miłośnik sztuki. Zgromadzone przez niego dzieła stały się podstawą zbiorów otwartego w 1913 roku Muzeum Miejskiego (Stadtmuseum), do którego powstania walnie się przyczynił. Ponadto Dohrn skłonił wiele rodzin szczecińskich patrycjuszy do zaangażowania się w program stworzenia wielkiej ekspozycji sztuki antycznej. więcej
Sztuka europejska 1800–1945
Podobnie jak w wypadku szczecińskiej kolekcji sztuki dawnej, także historia instytucjonalnego gromadzenia arcydzieł czasów nowoczesnych sięga korzeniami powstania w 1834 roku Pomorskiego Towarzystwa Artystycznego (Kunstverein für Pommern). Jego zbiory, a także kolekcje dzieł sztuki współczesnej gromadzone w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku przez bogate rodziny mieszczańskie stały się zaczynem Muzeum Miejskiego, które w 1913 roku otrzymało imponującą siedzibę przy dawnym Tarasie Hakena (Hakenterrasse, dziś Wały Chrobrego). Od trzech lat kierował nim monachijski archeolog klasyczny, interpretator twórczości Adolfa Hildebrandta i Hansa von Marées’go oraz znawca historii sztuk stosowanych doktor Walter Riezler. To właśnie jego smakowi, znakomitej orientacji na współczesnej scenie artystycznej, a także uporowi, konsekwencji i zdolnościom dyplomatycznym Szczecin zawdzięczał stworzenie atrakcyjnej – jak wówczas mawiano – galerii żyjących (Galerie der Lebenden). więcej
Kultury pozaeuropejskie
Początki zbiorów pozaeuropejskich Muzeum Narodowego w Szczecinie sięgają okresu tuż po wojnie, kiedy udało się zabezpieczyć niecałe tysiąc sztuk obiektów etnograficznych pochodzących z krajów pozaeuropejskich, pozostałych po zbiorach dwóch przedwojennych muzeów szczecińskich. Były to przede wszystkim eksponaty pozyskane na terenach dawnych niemieckich kolonii w Afryce i na wyspach Pacyfiku. Większość z nich (718 sztuk) trafiła w 1951 roku do Muzeum Kultur i Sztuki Ludowej w Młocinach koło Warszawy (dzisiejsze Państwowe Muzeum Etnograficzne). W Szczecinie zostały pojedyncze okazy, które znalazły się pod opieką Działu Morskiego ówczesnego Muzeum Pomorza Zachodniego. więcej
Azja
Kolekcja azjatycka liczy około 500 sztuk. Część z nich to pozostałość po przedwojennych zbiorach niemieckich. To grupy tej należą m.in. posągi drewniane naturalnej wielkości z zachowanymi śladami złoceń i polichromii. Figury te pochodzą z Chin i datowane są na XVII i XVIII wiek. Wśród nich warto wymienić posągi przedstawiające Buddę Wajroczanę i Amogasiddhi, Bodhisattwę Guanyin czy posag Jin Tongzi w pozie adoracji, we wnętrzu którego odnaleziono liczne wota opatrzone inskrypcjami. Ze zbiorów poniemieckich do naszych czasów przetrwały również fragmenty zbroi samurajskich, figury kamienne i gliniane z dynastii Tang (Chiny) oraz kronika batacka z Sumatry. więcej
Ameryka
Amerykańskie zbiory Muzeum Narodowego w Szczecinie liczą obecnie ponad 1,5 tysiąca sztuk. Pozyskiwane są przede wszystkim dzięki wyprawom naukowym oraz osobom indywidualnym. Nieliczne pochodzą z przedwojennych muzeów Szczecina. Gromadzenie zabytków z Ameryki Południowej zapoczątkowała współpraca muzeum z Polską Wyprawą Naukową w Andy, zorganizowaną w 1978 roku m.in. przez Komisję Archeologiczną i Amerykanistyczną Polskiej Akademii Nauk. Dzięki niej zbiory muzeum powiększyły się o ponad 200 różnorodnych przedmiotów ukazujących kulturę Indian Quechua, głównie z rejonu Huacho Sin Pescado w dep. Lima (Peru). Były to m.in. narzędzia rolnicze (w tym narzędzia zespołowe, takie jak calza i taclla), naczynia glinianie, naczynia z tykwy, instrumenty muzyczne, odzież, koce wełniane, biżuteria, szopki bożonarodzeniowe retablo oraz krzyże pasyjne caminante, a także łódź cabalito z trzciny tottora z Trujillo. więcej
Australia i Oceania
Zbiory oceaniczne Muzeum Narodowego w Szczecinie liczą około 1 tysiąca sztuk. Obejmują przede wszystkim obiekty z Papui-Nowej Gwinei, a także niewielką kolekcję australijską. Większość z nich pozyskano dzięki współpracy z naukowcami. Innymi źródłami były kolekcje osób prywatnych i antykwariaty, jak również dary od uczestników wypraw żeglarskich. Muzeum posiada ponadto 57 eksponatów z przedwojennych muzeów szczecińskich, m.in.: kłodowy bęben szczelinowy z Wysp Admiralicji oraz pochodzące z tego samego terenu włócznie z ostrzem z obsydianu. Większość tych obiektów wiąże się z osobą Georga Buschana, szczecińskiego lekarza i zapalonego miłośnika egzotyki. więcej
Stetiniana
Od czasu powołania w 1975 roku Oddziału Muzeum Historii Szczecina i przekazania mu odrębnej siedziby w odbudowanym ratuszu staromiejskim gromadzi ono zabytki wiążące się z bogatą w wydarzenia, wielokulturową historią miasta, od czasów najdawniejszych do współczesności. Najstarsze zbiory pozyskano głównie dzięki badaniom archeologicznym prowadzonym po wojnie na wzgórzu zamkowym i na Podzamczu. Wśród nich obejrzeć można m.in. odnaleziony podczas prac wykopaliskowych w 1999 roku wyjątkowy skarb: zbiór XIV–XV-wiecznych monet bitych w mennicach zachodnich miast ówczesnego Pomorza i ponad 300 srebrnych, pozłacanych ozdób ze strojów, noszonych niegdyś przez zasobnych mieszczan. Wśród misternie wykonanych różnorodnymi technikami jubilerskimi drobnych obiektów znajdują się wykwintne zapony i sprzączki, kunsztownie zdobione ogniwa, okucia i klamry pasów, pierścienie oraz ponad 150 dekoracyjnych guzów, rozetek, haftek i aplikacji, wśród których do najpiękniejszych należą trzy efektowne guzy z dekoracją filigranową. więcej